Oczami Instytutu Inżynierii Chemicznej
Instytut Inżynierii Chemicznej Polskiej Akademii Nauk prowadzi szeroki zakres badań dotyczących nowoczesnych technik separacji gazów i cieczy oraz m.in. zagadnień z zakresu biotechnologii czy inżynierii reaktorów chemicznych. O tym nad czym pracują zespoły badawcze rozmawiamy z dr hab. inż. Markiem Tańczykiem – Dyrektorem Instytutu oraz z dr inż. Anną Pawlaczyk-Kurek i dr inż. Aleksandrą Janusz-Cygan.
Jednym z projektów, który Państwo realizujecie jest opracowanie technologii oczyszczania biogazu do biometanu z produkcji rolniczej, proszę powiedzieć jak idą prace?
Dr inż. Aleksandra Janusz-Cygan: Dwoma głównymi składnikami biogazu są metan i dwutlenek węgla, występujące w różnych proporcjach, zależnie od źródła biogazu. W procesach wzbogacania biogazu otrzymujemy biometan oraz gaz odpadowy, który zawiera oba te składniki i jest zwykle emitowany jest do atmosfery, jako niezdatny do praktycznego wykorzystania. Naszym celem jest rozdział biogazu na dwa użyteczne strumienie: biometan oraz gaz bogaty w CO2, który może być sprzedawany jako produkt, bądź wykorzystywany lokalnie przy biogazowni. Rozwijamy dwie technologie pozwalające zrealizować ten cel: membranową i adsorpcyjno-membranową. Zajmujemy się obecnie wyznaczaniem właściwości rozdzielczych membran i adsorbentów do tych procesów. Prowadzimy też badania symulacyjne separacji biogazu przy użyciu obu tych technologii pod kątem uzyskiwania użytecznych strumieni o dużej czystości oraz minimalizacji zużycia energii i kosztów ich prowadzenia.
Ostatnio wspominali Państwo o projekcie wytwarzania nowoczesnych materiałów membranowych, proszę powiedzieć na jakim aktualnie jest to etapie?
Dr hab. inż. Marek Tańczyk oraz dr inż. Aleksandra Janusz-Cygan: W naszym Instytucie zajmujemy się przede wszystkich badaniem właściwości rozdzielczych istniejących materiałów membranowych oraz opracowaniem membranowych procesów separacji gazów na potrzeby ochrony środowiska. Idea budowy zespołu badawczego zajmującego się wytwarzaniem nowoczesnych materiałów membranowych z wykorzystaniem alg morskich pojawiła się ponad rok temu po nawiązaniu współpracy z dr Shantaną Lakshmi z Indii. W 2021 r. złożyliśmy wspólny wniosek projektowy w programie PASIFIC, organizowanym przez Polską Akademię Nauk, który niestety nie uzyskał finansowania, pomimo bardzo wysokich ocen. Tym niemniej, stopniowo rozwijamy naszą współpracę, co zaowocowało wspólną publikacją. Ponadto, w październiku tego roku gościliśmy panią dr Lakshmi w naszym Instytucie w ramach programu naukowych wizyt studyjnych, finansowanego także przez Polską Akademię Nauk. Wymieniliśmy się doświadczeniami i pracowaliśmy nad kolejnym wnioskiem projektowym, który będziemy składać w tym roku.
Z jakimi wyzwaniami aktualnie się Państwo mierzycie?
Dr hab. inż. Marek Tańczyk: Myślę, że zasadnicze wyzwanie, przed jakim stoimy, jest wspólne dla wszystkich jednostek naukowych i wiąże się z koniecznością pozyskiwania środków na badania. Bardzo dobre idee, czy pomysły, a takich nam nie brakuje, na prace badawcze prowadzące do poszerzania wiedzy, czy rozwoju nowych technologii, pozostają pomysłami, przy braku finansów. Staramy się je oczywiście pozyskiwać w konkursach na projekty badawcze i rozwojowe, czy przez nawiązywanie współpracy z otoczeniem gospodarczym. Poza tym, towarzyszą nam wszystkie wyzwania przed jakimi stoi nasze społeczeństwo: konsekwencje wojny w sąsiednim kraju, inflacja, rosnące koszty utrzymania, poczucie niepewności, czy trudności w dostawach. Staramy się jednak nie tracić spokoju i, mimo wszystko, optymizmu, które są niezwykle potrzebne.
Podczas ostatniej edycji Międzynarodowego Forum Gospodarczego, zostali Państwo laureatem nagrody Ambasador Innowacyjności, co dla Państwa znaczy to wyróżnienie?
Dr inż. Anna Pawlaczyk-Kurek: Bardzo się cieszymy z tej nagrody jako wyróżnienia za całokształt naszej działalności. Z pewnością była ona jednym z tych ważnych czynników, które integrują i wzmacniają naszą instytutową społeczność. Nagroda Ambasador Innowacyjności na Międzynarodowym Forum Gospodarczym jest dla nas także cenna i z tego względu, że nasza praca została zauważona i doceniona poza środowiskiem naukowym, w aspekcie jej użyteczności dla społeczeństwa.