Innowacyjne rozwiązanie dla rybołówstwa

Gdzie udać się na połów, aby był najbardziej efektywny? Czy morze będzie spokojne? Czy będzie sztorm? Te pytania codziennie zadają sobie rybacy przed wyruszeniem na połów, z odpowiedzią przychodzi FindFish – Platforma Transferu Wiedzy stworzona przez Panią prof. Lidię Dzierzbicką-Głowacką z Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk.

WaterPUCK

Szybki dostęp do wiedzy eksperckiej jest bardzo cenny, szczególnie w kontekście podejmowania decyzji przez władze i podmioty gospodarcze. Profesor Lidia Dzierzbicka-Głowacka wychodzi naprzeciw tym potrzebom tworząc dwie innowacyjne platformy. Pierwszą jest WaterPuck. To system składający się z kilku modeli matematycznych mający na celu ograniczenie negatywnych skutków działalności antropogenicznej, głównie rolniczej, na stan środowiska i poprawę stanu wód lądowych i morskich. WaterPUCK stanowi idealne narzędzie planowania i optymalizacji wykorzystania składników nawozowych w gospodarstwie, a także rentowności produkcji, przy jednoczesnym zmniejszeniu rozproszenia składników nawozowych, które mogą negatywnie oddziaływać na środowisko naturalne. System został oddany do użytku gminie Puck. Na pochwałę zasługuje fakt, iż projekt pn. „Zintegrowany układ do oceny stanu środowiska, zwłaszcza wód akwenów ograniczonych, od wymuszeń biochemicznych środowiskowych” uzyskał Patent UP RP.

FindFISH

Z kolei projekt FindFISH „Numeryczny system prognozowania warunków środowiska morskiego Zatoki Gdańskiej dla rybołówstwa” (www.findfish.pl), współfinansowany z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego, jest odpowiedzią na zdiagnozowany w sektorze rybołówstwa główny problem, jakim jest zmniejszenie opłacalności połowów wśród rybaków. Za cel obiera pokazanie najkorzystniejszych warunków środowiska, gdzie występują poławiane przemysłowo ryby. Zbudowanie takiego modułu bazuje na danych zbieranych przez rybaków, które następnie są przekazywane do Instytutu Morskiego Uniwersytetu Morskiego, gdzie na ich podstawie model FISH tworzony jest przez modelarzy z Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk. Dodatkowymi problemami są: rosnące koszty eksploatacyjne ponoszone przez rybaków, dłuższe i dalsze wyprawy rybaków w poszukiwaniu ryb, połowy mało wartościowych bądź małych ilości ryb, prowadzenie działalności na granicy opłacalności poprzez rosnące koszty, ograniczenie limitów połowowych i piętrzące się z tym problemy. Udany połów ryb to dosyć złożone przedsięwzięcie, gdyż zależy od wielu czynników zewnętrznych oraz od ciągu następujących po sobie wyborów dokonywanych przez załogę. Platforma FindFISH (www.findfish.pl) jest systemem dostarczającym informacje, które mają być przydatne rybakom w ich codziennej pracy na morzu. Platforma jest narzędziem innowacyjnym, opartym na modelowaniu numerycznym dającym możliwość diagnozowania i prognozowania m.in., w jakich rejonach, w jakim czasie i w jakich warunkach hydrologicznych, łowiska konkretnych gatunków ryb poławianych przemysłowo powinny być najbardziej obfite w połowy. Dzięki zastosowaniu systemu FindFISH możliwe będzie zwiększenie rentowności przemysłu rybnego przy jednoczesnym zmniejszeniu negatywnego wpływu na środowisko poprzez bardziej selektywne i wydajne połowy. W serwisie internetowym (www.findfish.pl) mamy dostęp do map, wykresów, tabel, przebiegów czasowo-przestrzennych parametrów hydrodynamicznych i biochemicznych środowiska morskiego Zatoki Gdańskiej modelu EcoFish oraz parametrów opisujących Wskaźnik Przydatności Siedliska (HSI – Habitat Suitability Index), tj. miejsc wystąpienia najkorzystniejszych warunków środowiskowych dla potencjalnych łowisk konkretnych gatunków ryb, śledź, szprot, dorsz i stornia, poławianych przemysłowo, w badanym rejonie, w oparciu o model numeryczny EcoFish z modułem Fish działający w trybie operacyjnym dając 48-io godzinną prognozę.

Poniżej przykłady map zmiennej hydrodynamicznej, prądy (Rys. 1) i zmiennej dla HIS dla śledzia (Rys. 2) ze strony Usługi FindFISH. oraz przykłady map zmiennej hydrodynamicznej, prądy (Rys. 1) i zmiennej dla HIS dla śledzia (Rys. 2-4) ze strony Usługi FindFISH.

Prof. dr hab. Lidia Dzierzbicka-Głowacka, kierownik Pracowni Modelowania Procesów Ekohydrodynamicznych w Instytucie Oceanologii Polskiej Akademii Nauk w Sopocie, laureatka wielu nagród naukowych, w tym Nagrody Prezesa PAN w 2020 roku za zastosowanie modeli matematycznych i symulacji komputerowych jako nowych metod rozpoznania procesów zachodzących w środowisku morskim, autorka/współautorka ponad 90 publikacji naukowych z dziedziny nauk ścisłych i przyrodniczych oraz Patentu UP RP, prezentuje innowacyjne narzędzia/usługi cyfrowe, które powstały w ramach projektów B+R we współpracy z jednostkami naukowymi, samorządowymi i gospodarczymi, których jest twórcą i koordynatorem, tj. „Zintegrowany Serwis Informacyjno-Predykcyjny WaterPUCK” (www.waterpuck.pl) (NCBiR – Biostrateg III), „Cyfrowy System Informacji dla polskich obszarów morskich CSI-POM” (www.csipom.pl) (MEiN – Nauka dla Społeczeństwa) i „Platforma transferu wiedzy FindFISH” (www.findfish.pl) (RPOWP 2014-2020 – Komercjalizacja wiedzy).

Martyna Papiernik

W marcu 2023 roku zostanie oddany do użytku cyfrowy system „Platforma transferu wiedzy – FindFISH” (www.findfish.pl) jako narzędzie pomocne rybakom w ich codziennej pracy.

Zapraszamy do bezpłatnego korzystania z systemu FindFISH w miesiącu lutym i marcu bieżącego roku. WEJDŹ (http://www.findfish.pl/info/data)

Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020